Kevin Kristiaan Jansen
Wat is kunst? Kevin Kristiaan Jansen (26) bestudeerde die vraag lange tijd door zich te verdiepen in de kunstuitingen van de jaren '60 tot nu. Zijn zoektocht resulteerde in het boek Clio en de waarde van Kunst. Een boek dat smaakte naar meer: "Ik ben toch vooral een verhalenverteller." Kevin is single en woont in Rotterdam.
Kevin Kristiaan Jansen, dat is best een mond vol...
Heb je enig idee hoe vaak de naam Kevin Jansen voorkomt? Om mezelf als kunstenaar en schrijver toch een beetje vindbaar te maken en te onderscheiden heb ik er mijn tweede naam aan toegevoegd. Kevin Kristiaan dus, of kortweg 'KKJ'.
Waar kom je vandaan?
Ik kom uit 's-Gravenzande, waar ik opgroeide in een gezin met nog twee zussen. Mijn vader was tuinder. Ik heb ook nog twee jaar in Heenweg gewoond.
Jij zag voor jezelf geen tuinderstoekomst weggelegd?
Nee. Maar wat dan wel? Dat was lastig. Na de John F. Kennedyschool in 's-Gravenzande ging ik naar het ISW Gasthuislaan. Na twee jaar maakte ik de overstap naar ISW Sweelincklaan. Ik was goed in cijfertjes, dus ik ging de kant van de bedrijfsadministratie op. Maar al tijdens mijn eerste stage ontdekte ik dat ik het echt verschrikkelijk vond om op kantoor te zitten. Dus stapte ik over naar MBO4 Living & Design.
Dat ging al meer richting de kunst...
Ik merkte al snel dat design ook niet echt mijn ding was. Maar ik had op die opleiding wel een hele goede tekendocent die me de fijne kneepjes van het tekenen bijbracht. Dat had ik tot mijn dertiende veel gedaan, maar toen losgelaten. Op een gegeven moment stond ik echt voor de keuze: iets in de richting van administratie of accountancy, of de kunstacademie. Het was echt een keus tussen hoofd en hart. Uiteindelijk koos ik voor de kunst. Een keuze omdat ik het leuk vond. Geld vind ik minder belangrijk.
Je hebt het wel nodig...
Ja, maar minder dan je vaak denkt. Nu werk ik één dag in de week bij Eetcafé de Witte en anderhalve dag als huishoudelijke hulp bij mensen met psychosociale problemen. De rest van de tijd besteed ik aan kunst. Dan maak ik wel echte werkdagen. Deze keus betekent dat ik wat soberder moet leven, maar daar is niks mis mee, vind ik.
Wat drijft je in de kunst?
Ik denk dat ik toch vooral een verhalenverteller ben. Een boodschap wil overdragen. Maar kunst is voor mij toch ook vooral een zoektocht.
Waar zoek je dan naar?
Ik wilde allereerst voor mezelf weten wat kunst nu eigenlijk is. Ik vond dat maar een vaag begrip. Ik begon met het naschilderen van (fragmenten van) hedendaagse kunst. Dat dwong me me te verdiepen in het kunstwerk en de kunstenaar en de verhalen achter het kunstwerk. Dat hielp me in ieder geval om beter in te voelen hoe de kunstenaar werkte. Maar als je vraagt of ik nu hét antwoord heb? Nee, dat niet. Kunst blijft subjectief. Kunst kan van alles zijn. Toch ben ik wel meer te weten gekomen. Ik heb er een boek over geschreven: Clio & de waarde van kunst. Er zijn verschillende waarden: Je hebt de esthetische waarde, de functionele waarde en de commerciële waarde. Je hebt de morele waarde: kunst die een boodschap uitdraagt, en die ik één van de belangrijkste waarden van kunst vindt. Je hebt ook de authentieke waarde: de uniciteit en echtheid ervan. En zo zijn er nog een aantal waarden.
Vooral de commerciële waarde maakt nogal eens de tongen los....
Ja. Op verschillende manieren. Waarom is een kunstwerk veel waard? Dat is lastig in te voelen. Het heeft soms te maken met die authentieke waarde. De uniciteit. Tegelijkertijd zie je dat sommige kunstenaars die met iets succes hebben dat 'kunstje' blijven herhalen. Dan is het niet meer de authenticiteit, maar de naam van de kunstenaar die er toe doet. Sommige kunstenaars, zoals Yayoi Kazuma, maken dan weer merchandise van hun kunst. Dat klinkt enerzijds als winstbejag, maar maakt anderzijds kunst weer heel bereikbaar en toegankelijk. De scheidslijn is niet altijd helder. Neem de stunt van Banksy, die zijn kunstwerk (deels) vernietigde toen het nèt verkocht was. Is dat kunst op zich? Of gewoon een publiciteitsstunt? In ieder geval zie je daar dat de waarde van het kunstwerk toenam door het verhaal dat erbij hoorde.
Wat is dan jouw conclusie?
Voor mij is de boodschap die in een kunstwerk zit belangrijk, en ook de mate waarin het werk anderen weer beïnvloedt. Zoals het werk van Mondriaan, dat je terugziet in kunst, maar ook in architectuur. Voor mij is kunst een taal waarin ik een boodschap over kan brengen, net zoals schrijven of praten dat is. Door een esthetische ervaring te bieden kun je ook dingen duidelijk maken. Het is een stuk gereedschap om dingen te leren, net zoals tekenen je leert om beter te kijken.
Wat doe je nog meer?
Ik heb ook een poosje 'performing' arts gedaan, zoals rondlopen met een nepfiets (Is da alsof een fiets) en ik ben de bedenker van het 'autonome uniform'.
Wat is dat?
Ik was bezig met het begrip 'autonoom'. Letterlijk is dat 'zelfbepalend', maar wat betekent dat? Ik besloot er een beroep van te maken. Ik scheef een manifest over autonomie met in mijn achterhoofd de vraag: door welke regels laten we ons leven bepalen? Ik wilde mijn manifest niet opleggen, maar besloot het te tonen. Maar hoe ziet een autonoom er uit? Ik bedacht dus het uniform. Een iconisch beeld van hoe een autonoom eruit ziet en welke kleding en accessoires hij of zij draagt. Ik kocht een paar dezelfde outfits en droeg die dus dagelijks. Daar krijg je dan hele interessante vragen over.
Maar gaat een uniform nu juist niet tegen autonomie in?
Er zit een tegenstrijdigheid in. Dat is de bedoeling ook. Daardoor krijg je vragen en gesprekken. Zo kon ik op een gemakkelijke manier uiten wat ik dacht. Ik heb er ongeveer een jaar mee gelopen, maar toen werd het me teveel een keurslijf en droeg ik het niet meer. Ik heb het nu aangetrokken voor de gelegenheid van Op de Pijp.
Waar ben je nu mee bezig?
Ik richt me nu meer op schrijven. Het schrijven van Clio & de waarde van kunst is me goed bevallen. Ik ben echt een verhalenverteller. Schrijven geeft me meer vrijheid werelden en gedachten te creëren. Ik schilder en teken daarnaast nog wel, maar mijn werkdagen zijn dus vooral gevuld met schrijven.Ik vind kunst met woorden trouwens moeilijker dan beeldende kunst. Ik ben ook eigenlijk niet zo goed in Nederlands, maar het trekt me toch. Dat zit ook wel in mijn karakter: om juist te gaan voor iets waar ik minder goed in ben. Hoewel, minder. Ik ben erg blij Clio & de waarde van kunst nu is genomineerd voor de Indie Awards in de categorie Beste Boek 2018. Dat betekent dat ik toch iets goed doe.
Weer een boek over kunst?
Nee. Het is een roman: 'De Omsingelde Jager' is de (werk)titel. Het is echt een literair werk met filosofische gedachten erin. Het verhaal speelt in 9000 voor Christus, de tijd van de agriculturele revolutie. De eerste boerengemeenschappen ontstaan. Maar hoe reageren de jagers-verzamelaars daarop? De jager is iemand die een revolutie meemaakt. Zo zien wij dat nu. Maar had hij dat zelf ook door? En wat doet dat met hem, als hij de confrontatie aangaat met dorpelingen?
Is er een link met het nu?
Het is in de eerste plaats een avonturenboek. Toch zit er wel degelijk een link naar het nu in. Want we leven momenteel in wat men de digitale revolutie noemt. Blijkbaar zijn we ons dus bewust van een omwenteling die gaande is tijdens ons leven. Maar we hebben natuurlijk geen idee van de impact ervan over honderd of duizend jaar. De agriculturele revolutie heeft geleid tot de samenleving die we nu kennen, met steden, specialismes, en bullshit-banen. Waar leidt de nieuwe revolutie toe? Het is interessant om daar over na te denken!
Clio & de waarde van kunst is onder andere te koop via Bol.com, bij de uitgever Palm\Slag en bij Vingerling in 's-Gravenzande.
