Is Landgoed Olaertsduyn in Rockanje van ons allemaal?

Rockanje - Enkele omwonenden van Landgoed Olaertsduyn stellen dat ‘het landgoed Olaertsduyn van ons allemaal is’ en ook dat dit zo moet blijven. Aanleiding was dat het college van B&W de gemeenteraad had gevraagd geen bedenkingen te uiten tegen het wijzigen van de maatschappelijke bestemming van ‘De Weyert’, gelegen aan de Middelweg 52a, naar een woonbestemming.  

Het ging er emotioneel aan toe in de gemeenteraadsvergadering van woensdag 6 juli. Het voorstel van het college van B&W om de Weyert een privé woonbestemming te geven, is bij velen namelijk verkeerd gevallen.

‘Landgoed Olaertsduyn was tot voor kort helemaal openbaar toegankelijk’; aldus een woordvoerder van de omwonenden. ‘Maar door de strategische plaatsing van allerlei hekwerken is hieraan sinds een aantal jaren paal en perk gesteld. Dit geheel tegen de geest van hen die het landgoed, met landhuis en al, in 1955 voor eeuwig en onverdeeld aan de gemeenschap schonken. Servituuthouders zijn destijds namelijk aangesteld om te waarborgen dat iedereen inderdaad vrij toegang blijft houden tot het landgoed en dat dit niet versnipperd raakt. Bovendien moeten zij erop toezien dat de activiteiten in en rond het landhuis louter een culturele of maatschappelijke functie hebben. Alle opeenvolgende eigenaren hielden zich daaraan. De huidige kiest echter voor een andere koers. De verkoop en beoogde bestemmingswijziging van de Weyert, een onlosmakelijk onderdeel van Olaertsduyn is daar een voorbeeld van.’

Twee omwonenden hadden spreekrecht aangevraagd tijdens de gemeenteraadsvergadering. Zij memoreerden het inspirerende publieke verleden van het landgoed. Daarnaast wezen zij de raad op de bovengenoemde wettelijk vastgelegde rechten en plichten die aan de Weyert, volgens hen als onlosmakelijk onderdeel van het Landgoed Olaertsduyn, ten grondslag liggen. Dat het betoog van de sprekers aansloeg, bleek toen vrijwel alle gemeenteraadsleden hun bedenkingen uitten tegen de wijziging van het bestemmingsplan. B&W trok zijn voorstel daarop terug voor nader overleg. Toch zal de strijd door de omwonenden worden voortgezet, zo gaven zij direct aan, omdat zij van mening zijn dat het landgoed feitelijk van ons allemaal is.

Meningsverschil
‘Om maar met deze mening te beginnen: ‘is Landgoed Olaertsduyn van ons allemaal?’ Het antwoord hierop is nee’, zegt eigenaar Meindert van Buuren resoluut. ‘Landgoed Olaertsduyn is in eigendom van een houdstermaatschappij sinds 2006 en alle aandelen zijn uiteindelijk in handen van mijzelf. Al sinds de realisatie in 1910 is het ook altijd in bezit geweest van private personen, maatschappijen en stichtingen. Het is nimmer in eigendom geweest of geschonken aan semi- of overheidsinstellingen. Van openbaarheid kan ook geen enkele sprake zijn. Een landgoed krijgt deze benaming vaak toebedeeld, omdat het een behoorlijk terrein of gebied is met een bepaalde historie, maar uiteindelijk is er een instantie die daar in Nederland op toe ziet en dat is de NSW wet 1928, die aan een landgoed een bepaalde status geeft. Voor Landgoed Olaertsduyn geldt dit ook, maar zonder verplichte openstelling. Ondanks deze non-verplichting heeft Olaertsduyn wel een groot gedeelte opengesteld en draagt daarvoor zelf de kosten van onderhoud, wat soms door derden maar meestal door ons zelf wordt uitgevoerd. Echter de laatste jaren bleek dat veel bezoekers grote moeite hadden de regels van openstelling te respecteren. Er werd onder meer toegang genomen via buurterreinen en daarom heeft Olaertsduyn de grenzen met de buren opnieuw laten vaststellen en een erfafscheiding geplaatst. Er is een officiële toegang bepaald tegenover de ingang van natuurgebied de Heveringen en deze is open van maandag t/m zaterdag van 08.00 tot 19.00 uur. Maar doordat ik tamelijk ben overvallen door de ophef en de daarmee gepaarde leugens, heb ik tot nader order besloten het landgoed voorlopig helemaal af te sluiten en geen openstelling meer toe te staan. En wat de Weyert betreft, dat is al bijna 20 jaar geleden verkocht en heeft dus niets meer van doen met het Landgoed Olaertsduyn. In de servituten waarover wordt gesproken, wat slechts een oude benaming is voor een erfdienstbaarheid, staat niets over een openstelling van het landgoed. Het zou verrassend zijn wanneer de gemeente dit standpunt volgt, want dan neemt zij stelling in een privaatrechtelijke zaak en plaatst zichzelf daarmee uiteindelijk in de corrupte hoek.’

Gemeenteraadsvergadering
Oorzaak van alle ophef is dat de huidige eigenaar van de Weyert graag zou zien dat de maatschappelijke bestemming die er nu op rust, wordt veranderd naar een woonbestemming. Het college van B&W stond hier positief tegenover en derhalve stond op de agenda van de onlangs gehouden gemeenteraadsvergadering het verzoek aan de gemeenteraad om hier geen bedenkingen tegen te uiten. Dat pakte echter anders uit. Er zijn namelijk vooral vraagtekens vanuit de gemeenteraad geuit over het gevolgde traject. Volgens hen moeten omwonenden (omgevingswet) en de servituuthouders ook gehoord worden en akkoord zijn en dat is niet het geval vinden zij. Omwonenden lieten nu tijdens de gemeenteraadsvergadering weten tegen de plannen te zijn en ook niet alle servituuthouders lijken open te staan voor de wijziging van de maatschappelijke bestemming. ‘Op landgoed Olaertsduyn zijn notarieel erfdienstbaarheden vastgelegd’, aldus een van de servituuthouders die tegen het voorstel is. ‘En de servituuthouders moeten erop toezien dat het landgoed openbaar blijft en dat alles een maatschappelijke bestemming blijft behouden. De Weyert mag dan verkocht zijn, maar staat nog steeds op het landgoed, dus ook daar geldt dat voor. Overigens is er op 25 mei jl. een uitspraak gedaan door de rechtbank in een zaak die door de eigenaar van Landgoed Olaertsduyn was aangespannen om de erfdienstbaarheden van het landgoed op te heffen. Dit is afgewezen. Bovendien heeft de rechter in het vonnis ook benadrukt dat het maatschappelijke doel ervan behouden moet blijven.’

Het agendapunt van de bestemmingswijziging werd na enige discussie, over onder andere ook de vraag vanuit de gemeenteraad of het college van B&W wel rekening heeft gehouden met de aanwijzing als beschermd dorpsgezicht, van de agenda gehaald tijdens de gemeenteraadsvergadering. Gestemd is er dus niet. Hiermee ligt de weg open om het een volgende gemeenteraadsvergadering opnieuw te agenderen.