Marias Velthuizen vertelt over De Baardmannetjes
Bij de ingang van Scheelhoek staat een stand waar je kunt inschrijven voor verschillende programma's.
De volgende activiteit waar ik op Brakke Zaterdag aan deelneem, is een excursie met de Baardmannetjes, Nico de Haan en Hans Dorrestijn. De twee zijn bekend van het gelijknamige natuurprogramma van Omroep Max. Het is genoemd naar de vogeltjes met dezelfde naam.
Op de plaats waar de excursie begint zijn jong en oud bezig met dierenyoga. Hier is ook de start van de huifkartocht en proberen kinderen een zo lang mogelijke waterbaan te maken.
Nico de Haan geeft na iedereen welkom geheten te hebben een korte instructie hoe je met de verrekijker het gemakkelijkst een vliegende vogel in het vizier kunt krijgen. Staat er in de buurt waar de vogel vliegt een boom, dan moet je daar de kijker op richten. Daarna trek je met de kijker een lijn richting de vogel en komt deze vanzelf in beeld.
Dorrestijn wil dolgraag het kleine waterhoen een keer spotten. Zelfs in ruil voor alle waarnemingen van de cetti's zanger. Het is een hele toer om cetti's zangers waar te nemen. Ze zijn onopvallend van kleur en leven verborgen tussen riet en struikgewas. Hugo Schöne degene die de foto's gemaakt heeft, is vrijwilliger van Natuurmonumenten. Hij helpt al jaren bij het onderhoud in de natuurgebieden. Hij heeft ze heel veel horen zingen, maar nog nooit één gezien.
Via het struinpad gaan wij richting het vogelringstation. Er vliegt een groep ganzen in V-vorm over. Ze wisselen iedere keer van koppositie. De gans op kop verbruikt 1,8 keer zoveel aan energie dan de volgers.
Opeens vraagt Dorrestijn: 'Waarom zingen vogels?' Nico de Haan: 'Vooral in de lente om een territorium af te bakenen en om een vrouwtje te lokken.' 'Nee zegt Hans Dorrestijn ze kennen de woorden lente en territorium niet. De tjiftjaf zingt nu nog en de roodborst zingt ook in de winter. Ze voelen zich gewoon lekker.' Er wordt nog wat heen en weer gepraat. De heren worden het niet eens.
Regelmatig gebruiken zij in samenspraken de vorm van de vogelkenner en een naïeve partner. Dit werkt op de lachspieren.
Op een keer stonden zij samen bij een haven. Zij speurden de omgeving af, op zoek naar een interessante waarneming. Opeens roept Hans Doorestijn: 'Nico een Kwak.' Geen reactie. Tot driemaal roept hij: een Kwak. 'Daar heb je Hans weer,' denkt Nico. Uiteindelijk richt hij zijn kijker op de paal waar de vogel zit en komt de Kwak in beeld. Een kreet van vreugde volgt. Maar één keer eerder heeft hij de vogel gezien. Hans Dorrestijn kent het beestje heel goed. Hij heeft ooit een boom vol met broedende Kwakken in Oost-Duitsland gezien.
Bij de oever van het Haringvliet aangekomen zwemmen daar knobbelzwanen. De jongen zijn in de zomer gemengd van kleur, grijs en wit. Vroeger werden zwanen gehouden voor de veren en het vlees. Zwanenhouders haalden soms dieren uit Polen. Deze kregen witte jongen. In de jaren zestig is men gestopt met het houden van zwanen voor de commercie. De dieren zijn losgelaten en hebben zich over het hele land verspreid. Men kan nog steeds witte kuikens zien zwemmen.
Er vliegen kopmeeuwen. Eén vogel heeft bruine veren en is een jong exemplaar. Aan het zwarte randje aan het uiteinde van de staart kun je 3 jaar lang zien hoe oud ze zijn ook al zijn ze verder wit. Het zwarte randje wordt ieder jaar smaller. Pas in het vierde jaar verdwijnt het.
Op de plaats waar wij staan is een bouwput. Hier komt een vogelkijkhut met een oeverzwaluwwand. Oeverzwaluwen maken het liefst broedgangen in verse grondhopen die niet begroeid zijn. De vogelkijkhut wordt tevens een kunstwerk in de vorm van een ei. Het wordt een plek waar kunst- en natuurliefhebbers kunnen genieten. Vlak bij deze plaats foerageren veel lepelaars en zilverreigers. Deze reigers vliegen op verschillende manieren. Vliegt er een soortgenoot in de buurt dan zet hij zijn veren breed uit. Ook vliegt hier regelmatig een zeearend.
Aan het eind van de excursie vertelt Hans Dorrestijn nog een verhaal uit de tijd van de televisieopnamen. Omdat de opnames veelal 's morgens vroeg plaatsvonden sliepen zij in een camper. Eén keer was de opname in de buurt van Dorrestijns huis. Hij zei: 'Ik ga vannacht thuis in mijn eigen bed slapen. Er volgde enig protest. Weet je wat Nico, ik breng morgen een vers croissantje voor je mee. De volgende ochtend, vervolgt hij, ben ik al weer vroeg bij de camper en ga op het trapje zitten. De deur gaat open en Nico verschijnt in de opening. Al snel komt de vraag en waar is mijn croissantje? Waarop ik zei: dat is nou jammer Nico. Ik heb er twee in de oven gelegd en die van jou is verbrand.'
/////////////////////////////////////////
Marias Velthuizen doet regelmatig verslag van zijn ervaringen met en kennis van de natuur. Dit verslag is een vervolg op het artikel over Brakke Zaterdag in de vorige editie.