Zojuist is er een roodborstje gevangen. Het wordt gemeten, gewogen, de veren worden bekeken. Aan de slagpennen ziet de ringer dat het een jong dier is. (Foto: Hugo Schöne)
Zojuist is er een roodborstje gevangen. Het wordt gemeten, gewogen, de veren worden bekeken. Aan de slagpennen ziet de ringer dat het een jong dier is. (Foto: Hugo Schöne) Foto: Hugo Schöne

Marias vertelt over Brakke Zaterdag

In sommige streken van ons land noemt men brakke zaterdag, de dag nadat men de avond er voor iets te diep in het glaasje heeft gekeken. Op 29 september '18 ligt dit anders. Verschillende natuurorganisaties willen de bewoners van de Zuid-Hollandse eilanden graag laten zien wat voor unieke natuurgebieden er rondom het Haringvliet liggen en hoe die nog uitgebreid worden nu er zoveel geld door het Droomfonds beschikbaar is. Vooral wil men laten zien hoe de bezoekers steeds meer mee kunnen genieten. Er komen fietspaden en vogelkijkhutten.

Het natuurgebied Scheelhoek is deze dag open voor publiek. Voor jong en oud is er wat te doen. Je kunt een natuuractiviteit uit een gevarieerd programma kiezen. Speciaal voor deze zaterdag is er een vogelringstation ingericht. Dit heeft mijn interesse, dus ga ik hier eerst een kijkje nemen.

Vogeltrekstation
Op de plaats aangekomen zie ik achter een tafel twee deskundigen van het station zitten. Tegenover de tafel staan twee borden waarop uitgelegd wordt wat deze organisatie inhoudt. In Nederland is Vogeltrekstation gevestigd, het verzamelt kennis van trekvogels, overleving en aanwas van vogelsoorten. Het Vogelstation houdt de vinger aan de pols bij vogels voor wetenschap, bescherming en beleid. Een overkoepelende organisatie die standaardisatie van het ringwerk in Europa bevordert is European Union for Bird Ringing (EURING).


Terugmeldingen
Voor Vogeltrekstation werken 500 professionals en amateurs die vogels vangen en ringen. Ieder jaar worden ongeveer 300 duizend vogels gevangen en geringd. Wordt een vogel elders gevangen of dood gevonden, dan kun je dat melden. Terugmeldingen komen binnen bij Vogeltrekstation. Deze meldingen worden ingevoerd in het database programma Griel. Dit gebeurt het meest door ringers, maar iedereen kan een publieke melding doen.

Handleiding
Voor publieke meldingen is een beknopte handleiding opgesteld, waardoor het invoeren voor iedereen toegankelijk is gemaakt. Terugmeldingen kunnen uit binnen- en buitenland ook per post en telefoon gedaan worden. Heb je een ring gevonden, neem contact op met Vogeltrekstation.
E info@vogeltrekstation.nl
W www. Vogeltrekstation.nl
T +31(0)317473465

Mistnetten
Op de tafel van het ringstation zijn meetapparatuur, tabellen, ringtangen en ringen, uitgestald. In de omgeving zijn mistnetten gespannen om de vogels te vangen. Sta je recht voor het net, dan zie je het niet. Vliegt een vogel tegen een strak opgehangen net, dan valt zij of hij direct omlaag naar de grond en vliegt weg. Door het net zijn daarom horizontaal koorden gespannen. Deze worden aan staanders vastgemaakt. Het net tussen de koorden heeft ruimte en komt in een zak te hangen. Iedere vogel die tegen het net vliegt valt omlaag in de zak en kan niet meer weg. Er omheen klinken uit speakers verschillende vogelgeluiden om de beestjes te lokken.

Roodborstje
Een vogel die gevangen is, wordt in een overlevingszakje gestopt en naar de 'meter' gebracht. Zojuist is er een roodborstje gevangen. Het wordt gemeten, gewogen, de veren worden bekeken. Aan de slagpennen ziet de ringer dat het een jong dier is. Bij jonge beestjes zitten aan enkele pennen gele puntjes. Deze veren zijn nog niet geruid. Aan de staartgroei kun je de leeftijd van vogels bepalen. Na het aflezen van de ring ziet men dat deze roodborst even er voor al gevangen is.
Cetti's zanger
De tweede vogel is een cetti's zanger. Deze zangers zijn nieuwsgierig en komen op geluiden af die mensen maken. De soort komt pas sinds de zestiger jaren in ons land voor en is uit zuidelijke landen hier naar toe gekomen. Het is een standvogel, d.w.z. ze blijven het hele jaar hier.

Vet
Een derde vogel is weer een roodborst. Er wordt gekeken naar hoeveel vet er aanwezig is. De buikveren blaast men weg. Is de kleur onder de huid rood dan is er geen vet aanwezig. De kleur geel betekent vet op het vlees. Op een tabel kun je aflezen hoe hoog het vetpercentage is. Aan de hoeveelheid vet kun je bij trekvogels zien of ze al een lange reis achter zich hebben en of ze nog eerst moeten bijtanken om hun tocht te vervolgen. Het vetpercentage, van de gevangen vogel, is op de tabel 3, dat is niet erg hoog. De maximale score is 8. Misschien komt zij of hij uit Scandinavië en heeft een tocht van 1000 km achter de rug. Deze vogel is nog niet eerder gevangen en wordt geringd.

Snavelkracht
Het materiaal, waar de ringen van gemaakt zijn, verschilt in dikte. De dikte hangt af van de snavelkracht. Ze moeten de ring niet kapot kunnen pikken. Een week geleden heeft men nog een grote gele kwikstaart gevangen, die uit voormalig Oost-Duitsland kwam.


Marias Velthuizen deed ook mee aan de excursie met de Baardmannetjes, waarover binnenkort een verslag. - red.